Opleiding
Woordje vooraf…
Wat doet een attitudecoach?
Voor wie is de opleiding geschikt?
Praktisch: lesmateriaal, tijden, plaats, contact
Beschrijving studiejaar 1
Beschrijving studiejaar 2 en stage
Beschrijving studiejaar 3
Beschrijving examen
Doorleren voor attitudetrainer
Bijlage: De Option-methode, een artikel geschreven voor Innerned
Woordje vooraf…
Attitudecoach: een ontzagwekkend beroep
De wereld staat stil. Twee mensen ontmoeten elkaar in een onvoorwaardelijke ruimte, met geboeide aandacht, in een rijke ontspanning, een warm vertrouwen. Er is breedte en diepte genoeg om ieder probleem te kunnen bespreken zonder begrenzing. Alles wat gebeurt en wat gezegd wordt, mag er zijn, en het ene wordt niet minder geacht dan het ander. De een kan ter tafel brengen wat hij wil en het wordt door de ander niet gewogen, niet beoordeeld, niet geinterpreteerd of uitgewrongen. Het kleine mag er evenzeer zijn als het overweldigende, het frivole evenzeer als het ernstige. Onder zijn eigen voorwaarden kan hij zijn eigen denken aanhoren en komen tot helderheid over zijn motivaties en keuzes. In zo’n krachtige sfeer van onvoorwaardelijkheid is het gemakkelijker om dingen te zeggen, te proeven, te komen tot verandering en inzicht. Alleen al het verblijf in deze zo liefdevolle ruimte werkt genezend en rustgevend. Na 25 jaar Option-methode is het nog steeds revolutionair om de cliënt als deskundige te aanvaarden, als degene die zelf het beste kan bepalen hoe iedere stap van zijn pad zal zijn. Alles mag: een omweg of uitstapje, verandering van onderwerp, ratelen of bedachtzame pauzes, emoties, beredenering, onbewerkte kluwens of bijna sleetse verhalen… en dat geeft de cliënt maximale controle en veiligheid. De coach leeft voor hoe ruimhartig je tegenover jezelf mag staan, als een rots in de branding, en kan zich ontspannen omdat hij niet de wijsheid hoeft te hebben voor de cliënt. De wereld staat stil terwijl dit wereldveranderende contact plaatsheeft.
Spreekt het je aan om op deze manier te worden benaderd en zelf te benaderen? Overweeg dan eens de opleiding tot Attitudecoach volgens de Option-methode te volgen. Het eerste jaar werk je aan het ervaren en aanleren van de attitude. Je leert de principes van de Option-methode toepassen en je verantwoordelijk te gaan voelen voor je eigen gevoelens. We bespreken hoe mensen zichzelf motiveren door middel van ongelukkige gevoelens – en hoe bijgevolg de ongelukkige gevoelens die men voelt een volkomen begrijpelijke keuze zijn, maar dat een andere keuze je vaak meer oplevert. Je leert de Option-dialoog te gebruiken als een manier om inzicht in je eigen keuzes te krijgen. Zelfs als je denkt dat je eigenlijk al veel hiervan toepast, is het verbluffend hoevaak je jezelf nog kunt tegenkomen (en in liefde ontmoeten!). In het tweede jaar wordt voortgebouwd op het werken met de Option-dialoog en werk je intensief aan je techniek, het uitbouwen van je attitude en het aanleren van onvoorwaardelijkheid jegens jezelf en de ander. Je oefent met medeleerlingen en met proefcliënten. In het derde jaar krijg je individuele begeleiding en daarnaast een aantal gezamenlijke dagen, op weg naar het examen voor Attitudecoach. Eventueel kun je na het examen nog doorgaan voor Attitudetrainer, als je de methodiek aan anderen wilt leren doorgeven. Er is een selectiegesprek voor het eerste en tweede leerjaar. Verderop in deze studiegids vind je uitgebreide informatie.
Wat doet een attitudecoach?
Stel je voor…
een personeelsfunctionaris of manager die zich goed kan voelen bij iedere medewerker die hij spreekt. Ook als de medewerker niet lijkt te willen meewerken, grove taal bezigt, of in tranen uitbarst, bij slecht-nieuwsgesprekken of ontslag, bij sollicitatierondes en functioneringsgesprekken. Dat heeft te maken met assertiviteit: kunnen zeggen wat er te zeggen is, met respect voor jezelf en de ander. Maar het heeft ook te maken met de gedachtes die je als manager hebt over de gesprekken en de mensen. Je gedachtes en reacties kun je zelf kiezen, besturen en veranderen. Ook je personeelsleden kun je middels een option-gesprek helpen om hun gedachtes, gevoelens en reacties zelf te veranderen.
Stel je voor…
een psycholoog, hulpverlener, coach, docent of trainer die te maken heeft met een grote hoeveelheid verschillende mensen met allemaal hun eigen persoonlijkheid. Zou het niet geweldig zijn als die een krachtige gesprekstechniek zou hebben, waarmee hij iemand op zijn eigen kracht aanspreekt, en hem helpt om duidelijkheid en een beter gevoel te verkrijgen? Juist als je zelf in je omgeving al eens hebt meegemaakt hoe hulpverleners of trainers niet handig of respectvol omgaan met mensen, zou dat een aanleiding kunnen zijn om zelf een nieuwe manier te kiezen. Ik nodig je uit daarvoor deze methode te onderzoeken.
Stel je voor…
een dominee, maatschappelijk werker of leraar die niet alleen vaktechnisch onderlegd is, maar ook een warme en liefdevolle gesprekspartner kan zijn voor alle mensen die een beroep op hem of haar doen. Die kritiek, wederwoord, moeite en pijn, weerbarstigheid of verdriet verwelkomt en er niet tegenop ziet. Die de “zware” gesprekken niet mee naar huis neemt en als een last voelt. Die met enthousiasme ieder gesprek aan wil gaan, met iedere mens onder zijn hoede.
Stel je voor…
een stervensbegeleider die werkelijk kan genieten van de stervende persoon. Die deze mens als mens kan blijven zien en hem kan helpen met vreugde te leven totdat hij gaat sterven. En wat is dan leven? Doen waar je van geniet, praten over wat je bezighoudt, samen lachen en samen huilen. Een stervensbegeleider met de opleiding tot attitudecoach heeft de gereedschappen in de hand om de stervende en zijn omgeving te helpen met gevoelens die moeilijk zijn. Maar hij, of zij, heeft ook het gereedschap om in zichzelf een zo groot mogelijke ruimte te scheppen waardoor de stervende met de hele lengte en breedte van zijn problematiek in rust en warmte welkom is.
Stel je voor…
je wilt een nieuw begin maken en zoekt een beroep waarmee je de menselijke kant van het bestaan ondersteunt. Stel je wilt met mensen werken en hen helpen zichzelf vragen te stellen en hun beweegredenen en gevoelens te onderzoeken, hun gedachtes te kiezen, diepgewortelde emoties met lichtheid en warmte nog eens te bezien en te bevragen. Soms ben jij de eerste in hun leven die nu eens echt naar hen luistert. Stel je vindt het geweldig om te zien hoe mensen een enorme opluchting voelen, hoe ze zich voor het eerst weer kunnen ontspannen, zich goed kunnen voelen, zelfs als hun bestaan ongewenste elementen bevat. Als attitudecoach kun je een zelfstandig bestaan opbouwen. Je kunt zelf bepalen hoeveel uren je wilt werken en het combineren met andere taken. Attitudecoach: een inspirerend beroep!
Voor wie is de opleiding geschikt?
De opleiding is bedoeld voor iedereen die met mensen werkt of wil gaan werken en daarbij een respectvolle, effectieve gesprekstechniek wil hanteren. Je kunt van Attitudecoach een zelfstandig beroep maken. Je kunt het attitudecoachen en de Option-methode ook inpassen in tal van andere beroepen en werkzaamheden.
Het eerste leerjaar kan ook los gevolgd worden door iedereen die de Option-methode in zijn eigen leven wil leren toepassen en wil ervaren hoe het is om te kunnen kiezen voor een ander gevoel. Je kunt dat jaar gebruiken voor persoonlijke groei en ontwikkeling naar een gelukkiger leven. Om te kijken of de Option-methode je aanspreekt, kun je hiermee kennismaken door een introductieweekend te doen, of een andere korte cursus, of een aantal Option-gesprekken. Je kunt je ook opgeven als (gratis) proefcliënt. Een beschrijving van de leerjaren vind je verderop in deze studiegids.
Er wordt verwacht dat je bereid bent zelfstandig te studeren, te oefenen en te lezen en je medeleerlingen als oefen- en gesprekspartner tot steun te zijn. Van deelnemers wordt verwacht dat ze bereid zijn hun eigen ervaringen tot onderwerp van gesprek te maken. Dit werk is therapeutisch van aard, en je kunt er dus zelf veel aan hebben voor je persoonlijke ontwikkeling. Er wordt vanuit gegaan dat je gecheckt hebt of je ruimte en energie hebt om ook anderen en hun verhaal aan te horen en om zelf, hoe persoonlijk ook, bezig te gaan met lezen, luisteren, spreken, onderzoeken en leren.
In deze opleiding wordt gewerkt met ervaringsleren. Dat wil zeggen, dat we ervan uitgaan dat je het meest leert van de ervaringen die je zelf hebt gehad. In de oefeningen en later in je oefengesprekken kom je jezelf tegen in al je prachtige facetten. Daar ligt de kans om je eigen reacties en gevoelens op te merken, te bestuderen, te kiezen en veranderen. Natuurlijk ontvang je bij dat proces ondersteuning in de vorm van option-vragen en informatie.
Als je de opleiding voltooid hebt, mag je de internationale titel Option Method Practitioner voeren en kun je je aansluiten bij de internationale beroepsvereniging IOMA.
Praktische zaken
Lesdagen
Het eerste en tweede cursusjaar omvatten beide 20 les/oefendagen. Data worden, zodra ze bekend zijn, gepubliceerd op de website www.optionsupport.nl .
Kosten:
De prijs inclusief Nederlands boek, Nederlandse cursusmap, en een uitgebreide lunch of soep-maaltijd in de eetpauze van iedere lesdag.
Voor het tweede leerjaar moet je naast het cursusgeld nog rekenen op kosten voor het (Engelse) boekenpakket. Verder is het belangrijk dat je opnameapparatuur (audio of video) ter beschikking hebt, waarmee dialogen kunnen worden opgenomen. In dit leerjaar valt ook een stage. Het kan zijn dat de stage nog reiskosten met zich meebrengt. Tenslotte is het belangrijk dat je een emailadres hebt (en dat veronderstelt toegang tot een computer) voor huiswerk, aankondigingen en discussie met medeleerlingen.
In het derde leerjaar zijn er minimaal 5 gezamenlijke lesdagen, en minimaal 10 individuele besprekingen van door jou opgenomen gesprekken. De exacte invulling van dit jaar wordt in het tweede jaar vastgesteld.
Toelating
Voor de toelating tot het eerste een tweede leerjaar zijn er toelatingsgesprekken. Hierin wordt gekeken of jouw verwachtingen, motivaties en mogelijkheden en de opleiding bij elkaar passen. De gesprekken worden gehouden aan het begin en eind van de zomer.
Om zelf te toetsen of deze methodiek en manier van lesgeven je liggen, kun je bijvoorbeeld het introductieweekend over de option-dialoog volgen dat regelmatig op het rooster staat, of een van de andere korte cursussen. Op de website www.optionsupport.nl zijn die te vinden onder het kopje Cursussen. Je kunt ook alvast wat van de op de website genoemde boeken lezen.
Taal
Een goede beheersing van de Engelse taal is vanaf het tweede leerjaar belangrijk in verband met het zelfstandig bestuderen van de Engelstalige studieboeken en artikelen, en mogelijk nog andere zaken als een Amerikaanse gastdocent of internationale teleclasses, Engelstalige bandjes e.d., hoewel in overleg de cursus zonder Engels voor een gemotiveerde persoon wel te volgen is. Gedurende het eerste leerjaar worden Engelstalig audiofiles beluisterd. Voor de meeste luisteraars met een redelijke beheersing van het Engels blijken deze goed te verstaan.
Opnameapparatuur
Vanaf het tweede leerjaar heb je opnameapparatuur nodig: audio of video, om de gesprekken die je voert te kunnen opnemen voor feedback. Sommigen vinden het prettig om telefonisch gevoerde dialogen te kunnen opnemen met daarvoor geschikte apparatuur. Zorg in elk geval voor een zeer goede geluidskwaliteit, en daarom bij voorkeur voor een setje van 2 reversmicrofoons met een verloopstukje voor je microfooningang. Bij onvoldoende geluidskwaliteit kan je opname niet in de les worden besproken.
Stage
De stage in het tweede en derde leerjaar is een plek die je zelf moet zoeken. Desgewenst kom je eens even praten over waar je die zoal kunt vinden! De bedoeling is dat je minimaal een dagdeel per week stage loopt of werkt op een plek waar je ondersteunende gesprekken met mensen zult hebben. In deze gesprekken kun je de Option-attitude en meestal ook (delen van) de Option-dialoog oefenen. Daarom moeten de ondersteunende gesprekken het merendeel van je werk in de stage uitmaken. Voor de stage staat 400 uur, inclusief het verslag en het inwerken, en die uren mogen eventueel worden uitgesmeerd over twee studiejaren.
Inschrijving
Je kunt je inschrijven door het inschrijfformulier ingevuld op te sturen en het inschrijfbedrag @ 250 euro over te maken op NL78 RABO 03942.87.355 t.n.v. K. Gerritsen, h/o Option Support te Utrecht. Vermeld daarbij de woorden “inschrijving opleiding” en zonodig de naam van de kandidaat. Na inschrijving ontvang je een uitnodiging voor een gesprek. Dit gesprek kan eventueel ook telefonisch plaatsvinden. Mocht het gesprek uitwijzen dat je niet wordt toegelaten tot de opleiding, dan krijg je je inschrijfgeld uiteraard terug. Je kunt het inschrijfformulier downloaden op www.optionsupport.nl .
Eerste Opleidingsjaar: ‘Basishouding voor de Attitudecoach: leren kennen van de Option-methode’
Gelukkig zijn met jezelf en met de ander, – ontspannen kunnen zijn onder alle omstandigheden. Dit is een gestructureerde cursus, waar iedere cursusdag een ander thema aan bod komt. Gebieden als ‘oordelen of accepteren’, ‘echt jezelf zijn’, en ‘liefde met of zonder voorwaarden’ komen als onderwerpen langs. In een reeks gevarieerde oefeningen, momenten van inkeer, discussie, aftasten, uitproberen, word je uitgenodigd te bekijken hoe je dit onderwerp in je eigen leven wilt vormgeven. Zo vorm je jezelf en kun je ontdekken wat het effect is als je anders in het leven staat. Langzamerhand ontstaat ook je begrip hoe het werkt dat jij, met de beste redenen, je eigen gevoelens kiest, en hoe je ze kunt veranderen. We bespreken en oefenen heel concreet gemaakte manieren om je goed te gaan voelen. Zo krijg je steeds meer greep op de houding van gelukkig zijn met jezelf, en met de ander, en met je omstandigheden. Die basishouding is je belangrijkste gereedschap als je met mensen werkt of omgaat en blijkt ook essentieel bij de gesprekstechniek Option-dialoog die je als Attitudecoach hanteert. De cursus wordt ondersteund door o.a.diverse boeken (m.n. Kies voor Geluk), bandjes en andere materialen die zijn ontwikkeld door B.N. Kaufman, Mandy Evans, Bruce Di Marsico en anderen. Tussen de trainingsdagen zit tijd om te oefenen en voor het huiswerk. Om de materie levend te houden en te helpen beklijven, word je aangemoedigd om tussentijds met een maatje elkaar wederzijds te ondersteunen bij je bewustwordingsproces en de veranderingenen in je basishouding. Ook kun je samen oefenen op de beginselen van de option-dialoog. De cursus veronderstelt een bereidheid om je persoonlijke situatie tot onderwerp van gesprek te maken. Een speciale voorbereiding is niet vereist. Dit eerste, persoonlijke jaar van de opleiding tot Attitudecoach is eventueel losstaand te volgen, als ontwikkelingsjaar voor jezelf.
OVERZICHT VAN DE INHOUD
Gebruik en nut van de option-basishouding:
• Waar bestaat deze houding uit?
• Hoe kun je je de option-basishouding eigen maken of verwerven?
• Wat zijn de gevolgen, waarom zou je dit instrument gebruiken?
• Bij wat voor mensen werkt de basishouding het best?
• Wanneer lukt het niet de basishouding aan te nemen?
• De basishouding toevoegen aan je dagelijkse praktijk
Bestuderen van de attitude als eigenschap van jezelf:
• Hoe we omgaan met ‘willen’
• Hoe het is om oordelen los te laten
• Je eigen definitie van ‘gelukkig zijn’
• Je masker afzetten, werken aan authenticiteit
• Hoe je je aandacht wilt richten en verdelen
• Wat het betekent als je geluk belangrijker maakt dan al het andere
• De keuze om je ellendig te voelen
• Je persoonlijke visie ontwikkelen
• Wat doe je als het niet lukt om je goed te voelen?
• Manieren om tot ontspanning te komen
Andere aspecten die aan bod komen:
• De kracht van liefde heel nuchter inzetten
• Hoe kun je je nieuwe inzichten met anderen delen?
• Met je eigen overtuigingen spelen en ze veranderen
• Beginselen van de Option-dialoog
• Titels en bespreken van lees- en luistervoer
• Op jezelf en je eigen proces leren vertrouwen
Tweede Opleidingsjaar: de techniek van de Option-dialoog
Vanaf dit leerjaar gaan we structureel werken aan het begrijpen en toepassen van deze bijzondere gesprekstechniek. Onderstaand is er een overzicht bijgevoegd met wat je naar verwachting zult weten aan het eind van dit leerjaar. De opzet van de training heeft een grote verwantschap aan de option-dialoog zelf. We gaan ervan uit dat je zelf het beste weet wat goed voor jou is. Je neemt zelf verantwoordelijkheid voor wat je wilt leren, en hoe. Wat we samen doen volgt, als het goed is, uit je eigen vraag om informatie, feedback, huiswerk, bespreking, oefening, tempo, enz. Als alles goed gaat, houd je hier een zelfstandige leertechniek aan over, die je op vele andere gebieden in je leven kunt toepassen. En die je ook kunt toepassen om na de training nog door te groeien in je dialoogtechniek.
Tussen de trainingsdagen zit tijd om te oefenen. De bedoeling is dat je op tussenliggende dagen met een maatje gaat oefenen en uitwisselen. Ook met de groep wordt uitgewisseld, via e-mail. De cursus veronderstelt een bereidheid om jezelf in te zetten als vragensteller en dialoogpartner voor een ander, en tevens de bereidheid om jezelf in te zetten en te geven als onderzoeker en op die manier de mogelijkheden voor helderheid en plezieriger gevoelens die de dialoog biedt, zelf te ervaren en te benutten.
In dit jaar start je ook met de stage. De stage in het tweede en derde leerjaar is een plek die je zelf moet zoeken. Desgewenst kom je eens even praten over waar je die zoal kunt vinden! De bedoeling is dat je minimaal een dagdeel per week stage loopt of werkt op een plek waar je ondersteunende gesprekken met mensen zult hebben. Daarbij moeten de ondersteunende gesprekken het merendeel van je werk in de stage uitmaken. Er zijn soms ook stageplekken waar je in de avonden kunt werken. Tijdens je stage kun je de Option-attitude en meestal ook (delen van) de Option-dialoog oefenen. Voor de stage staat 400 uur, inclusief het verslag en het inwerken, en die uren mogen eventueel worden uitgesmeerd over twee studiejaren.
OVERZICHT VAN DE INHOUD
Definitie en ontdekken van de Option-dialoog en het gebruik van de dialoog
Bestuderen van de vragen:
• Het doel van elke vraag
• De effectiefste formuleringen
• Op welk moment stel je iedere vraag
• Wat doe je als iemand het antwoord echt niet weet?
• Wat doe je als zelf blokkeert?
• Het nut van iemand die de vragen wil stellen
• Wanneer stel je de diverse vragen – en wanneer val je iemand in de rede?
• Manieren om af te ronden
Overtuigingen herkennen – en de moeilijkste overtuigingen om te herkennen
Specifiek houden van de dialoog – waarom en hoe
De beste tijdsduur voor een dialoog
De meest geschikte onderwerpen voor dialogen
Voor welke mensen is een dialoog geschikt
Hoe je de ander kunt helpen om het beste gebruik van de dialoog te maken
Wat te doen je met zelfcensuur, verlegenheid, gevoelens over privacy
Aspecten van houding:
• Hoeveel ga je sturen?
• In hoeverre zit je er ‘zelf’ tussen?
• Welke dingen leiden je aandacht af?
• Wat motiveert je om dialogen te doen?
• Wat doe je met een ‘lastige’ klant?
• Wat doe je als je het er echt niet mee eens bent?
• Op hoeveel verschillende manier kun je oordelen – en waarom doe je het?
De geschiedenis van de dialoog en het verschil tussen Option Method® en Option Process® .
De verschillen en hantering van de dialoog per telefoon, e-mail, chat, brief, of in een persoonlijk gesprek.
Titels en bespreken van lees- en luistervoer
De beste manier om je op een sessie voor te bereiden.
De dialoog leren kennen als gebruiker, als vragensteller, als observeerder
Op jezelf en je eigen proces leren vertrouwen
Terug naar inhoud
<h4id=”Studjr3″>Derde Opleidingsjaar: Verdiepen en puntjes op de i.
Als het goed is, heb je in het voorafgaande jaar al heel aardig dialogen leren doen. Je bent in dat jaar ook al begonnen met delen van de voorbereiding voor het examen. Nu inventariseren we samen wat jij nog nodig hebt om ook werkelijk examen te kunnen doen. Er zijn in dit jaar gezamenlijke bijeenkomsten waarop structureel gewerkt wordt aan de exameneisen, en verder kun je voeling houden met de groep via de mailgroep en studiebijeenkomsten. Daarnaast krijg je op individuele basis begeleiding, waarbij je bandjes opstuurt en persoonlijk feedback krijgt. Zonodig kun je het tweede of derde leerjaar nog een keer herhalen totdat je examenklaar bent. Aan het eind van het derde leerjaar volgt het formele deel van het examen, waarbij je je boek- en gespreksverslagen inlevert, verslag doet over je persoonlijke proces, en getoetst wordt op je dialoog- en attitudevaardigheden.
Werken aan de exameneisen:
We gaan aan het werk om te controleren of we het eens zijn over vragen die volgend zijn en vragen die naar “de volgende stap” vragen.
Je krijgt ondersteuning bij het maken van een planning voor het hele jaar.
We bekijken een aantal verslagjes van cliëntgesprekken, zo kun je eventueel bijsturen.We maken alvast een begin met het schrijven van het persoonlijke groei-verslag (bespreking wat erin zou kunnen, schema maken, enz.). Er is een boekenlijst en voor ieder boek maak je een leesverslagje.
In de loop van dit jaar wordt door iedere deelnemer een kandidaat voor de casus uitgezocht.
We blijven doende met attitude-oefeningen en –besprekingen.
Besprekingen van ieders logboek over telkens 10 gesprekken met cliënten – vragen van de deelnemer en van mij. Deelnemers houden ook een presentatie over hun ervaringen met deze gesprekken. Iedere deelnemer houdt aan de hand van een van de gesprekken een korte beschouwing over een aspect van de Option-methode.
Deelnemers leveren bandjes in die aan de exameneisen voldoen, met schriftelijke uitwerking. Die worden besproken tijdens de lesdag.
Er komt eventueel een proefexamen over de Option-methode.
Kandidaten voor de casus worden besproken en er wordt een begin gemaakt met het casusverslag. Ondersteuning bij het maken en bespreken van de casus o.a. door in tweetallen op een rijtje te zetten wat men al weet en wat men nog moet bedenken of onderzoeken
Examen:
Er moet een collectie van 10 gespreksopnames met uitwerking worden ingeleverd. Hier mogen eerder besproken bandjes bij zijn. Deze bandjes mogen niet ouder zijn dan 3 maanden. Aan de hand van de bandjes worden de vaardigheden van de kandidaat getoetst.
Er komt een examengesprek of –essay over de Option-methode.
Er moet een verslag over het persoonlijke groeiproces worden ingeleverd en een collectie leesverslagen.
Het logboek over de dialogen met 40 verschillende mensen is al klaar maar wordt nu in zijn geheel ingeleverd.
Het kan zijn dat er elementen worden bijgesteld of veranderd. De definitieve en nauwkeuriger geformuleerde exameneisen worden uitgereikt uiterlijk aan het begin van het examenjaar.
Doorleren voor attitudetrainer
Na succesvolle afronding van het examen voor Attitudecoach is het mogelijk om nog verdere training te ontvangen in het werken met groepen op de manier van de Option-methode. Je krijgt begeleiding in alle aspecten van het bedenken van een thema, maken van de oefeningen en inhoud, promoten van de cursus, en vervolgens het begeleiden van de groep in de cursus. De begeleiding vindt plaats in de vorm van feedback- en brainstormgesprekken, observatie en video-observatie, en wat we verder samen bedenken dat je prettig vindt.
Bijlage: de Option-methode, een artikel geschreven voor Innerned
Het onderstaande artikel is geschreven om cliënten voor te lichten over wat ze kunnen verwachten als ze bij een Attitudecoach terechtkomen die de Option-methode toepast. Met enige aanpassing kan het ook gelezen worden vanuit de optiek van iedere ander die een Option-gesprek aangaat.
“Ik weet nu dat het een feest kan zijn om aan jezelf te werken, in plaats van een worsteling.”
De Option-methode is een liefdevolle en effectieve vraagtechniek, die je kan helpen helderheid te krijgen of vervelende gevoelens uit de weg te ruimen. De vragen zijn bedoeld om jou uit te nodigen zelf op onderzoek uit te gaan naar de oorzaken van spanning en ontspanning in jezelf. De attitudecoach gaat ervan uit dat jij de meeste informatie hebt over hoe het bij jou zit, en wat jij nodig hebt. Daarom is er geen sprake van wroeten in je verleden, eindeloos moeten vertellen wat de attitudecoach denkt nodig te hebben om jou te helpen, of bepaalde dingen te moeten nalopen om tot verbetering te kunnen komen. Integendeel, de eerste vraag zal zijn: wat wil jij onderzoeken?
De Option-methode laat jou als cliënt of “onderzoeker” zelf aan de leiding. Jij bepaalt waar je over wilt spreken en jij bepaalt exact welk pad je bewandelt tijdens het gesprek. De vragen zijn bedoeld om je in staat te stellen door te gaan met onderzoeken – om je bewuster te worden van hoe jij het doet en welke keuzes jij maakt. In principe volg je een vervelend of gespannen gevoel dat je hebt terug tot de bron – een overtuiging die je ooit hebt aangenomen – en bevraag je de overtuiging zodat er verandering kan ontstaan. je je minder ongelukkig kunt gaan voelen in een situatie die je op zich als heel onwenselijk ervaart.
Citaat: “Ik had gesprekken met een psycholoog omdat ik moeite had met leven. In de loop van de gesprekken dienden zich allerlei thema’s aan. Wat me bevreemdde is dat zij uitkoos welke thema’s belangrijk waren.”
Omdat je zelf de leiding hebt, mag je je vrij voelen om de vraag te beantwoorden of niet, een andere vraag te bedenken, of gewoon door te gaan met praten. Je mag zomaar overgaan op een ander onderwerp of een nieuw voorbeeld als dat jou beter lijkt. Als je vaker dialogen doet, leer je steeds beter om de vragen te horen en te voelen hoe je in jezelf een antwoord kunt zoeken. De aanwezigheid van de luisterende ander, die je niet in de rede valt, maar vragen stelt waar je zelf stopt, kan zorgen dat je verrast bent door wat je zelf allemaal weet te zeggen!
Als je zelf de leiding neemt, geeft dat vrijheid, en een exactere afstemming op wat jij wilt en wat jij nodig hebt. Maar het kan ook als ‘moeilijker’ ervaren worden. Een cliënt zei laatst dat ze bij de meeste therapeuten hun spelletje snel doorhad en ze vervolgens gemakkelijk om de tuin kon leiden en van het lijf kon houden. Nu had ze niets meer om tegen te protesteren – als ze zich nu nog verzette was het tegen het onderzoeken zelf, en ook dat kon ze vrijuit inbrengen in het gesprek en onderzoeken.
“De therapeut die het ziekenfonds vergoedt, denkt dat hij mij moet ‘behandelen’. Ik merk het ook, hij werkt zo hard. Hij probeert hier eens wat, draagt daar wat aan. Ik zie dat hij telkens zijn doel mist. Met al zijn kennis staat hij toch met lege handen. Logisch, vind ik. Hij vergeet mij in te schakelen.”
Een sessie eindigt meestal met een laatste vraag die je, als je dat wilt, kunt gebruiken om zelf door te gaan met onderzoeken.
Jij bent de specialist
De Option-methode gaat ervan uit dat je als mens met name zelf de beste specialist bent op het gebied van jezelf. Dat een ander altijd minder informatie over jou heeft dan jijzelf. Samen met de attitudecoach ga je op onderzoek, ontrafel je moeilijke situaties, en volg je vervelende of verwarde gevoelens terug naar de oorsprong – de keus die je ooit maakte om je ergens slecht bij te voelen omdat je dacht op die manier het beste voor jezelf te zorgen. De Option-methode gaat er dus vanuit dat je goede redenen hebt voor je keuzes in het verleden – maar dat je met meer informatie over jezelf wellicht andere keuzes wilt maken, en dat je je als gevolg daarvan anders kunt gaan voelen.
Ongelukkig zijn is niet verplicht…
“Ik heb geleerd dat geluk niet van buitenaf aan komt waaien maar dat je zelf voor geluk kunt kiezen. Geluk blijkt iets anders te zijn dan ‘iedereen’ denkt. Het is niet zo, dat de een het toevallig wel heeft, en de ander niet!”
Het idee ‘Voor geluk kun je kiezen’, heeft niet te maken met: eigen schuld, dikke bult als je niet gelukkig bent – maar wel met het eigenlijk opluchtende inzicht dat je zelf aan het roer staat, dat je niet machteloos bent overgeleverd aan de gebeurtenissen in je leven en de gevoelens die daar ‘zomaar’ uit voort lijken te komen. In werkelijkheid is het zo dat je, als je goed kijkt, altijd een keuzemoment kunt vinden, een moment waarop je een conclusie hebt getrokken of aangereikt hebt gekregen over die, of een soortgelijke gebeurtenis. Als de conclusie of overtuiging was: als dit gebeurt, is het slecht voor mij, dan kreeg je daar een vervelend gevoel bij. Als de conclusie is: als dit gebeurt, is het goed voor mij, dan krijg je een goed gevoel. In een Option-dialoog ga je op weg om deze overtuigingen op te sporen en te bevragen.
Het gaat er dus niet om dat ongelukkig zijn als ‘slecht’ of als ‘fout’ bestempeld wordt – maar het is niet onvermijdelijk dat je je zo gaat voelen. Als kind word je met een open geest geboren – maar je leert dat je je ongelukkig moet voelen omdat anderen dat zo verwachten: je leert dat je je schuldig moet voelen als je iets kapot maakt, je moet je boos voelen om te laten zien dat je het belangrijk vindt dat iemand iets van jou kapot maakt, je moet je verdrietig voelen om te laten zien dat je om iemand geeft die weggaat. In werkelijkheid zijn deze gevoelens niet verplicht en staan ze zelfs de communicatie over het gebeurde in de weg. Als er een bal door je ruit vliegt, kun je schrikken, boos worden, naar buiten vliegen en schelden. Natuurlijk heb je daar alle recht toe. Maar het hoeft niet. Je kunt je ook afvragen: is het nodig dat ik nu boos word? Kan ik niet gewoon naar buiten gaan en duidelijk vertellen wat ik wil en wat ik verwacht? Wat zou het gevolg zijn in het ene en het andere geval?
Een onvoorwaardelijke houding
“Ik kwam laatst bij een hulpverlener omdat ik het op een bepaald gebied in mijn leven beter wilde hebben. Hij wilde een hartelijke en joviale sfeer doen ontstaan. Hij deed dat door anekdotes te vertellen naar aanleiding van dingen die ik vertelde. Ik kreeg het verlaten gevoel dat hij meer interesse had voor zijn eigen verhalen en hoe grappig hij was, dan dat hij aandacht had voor mijn verhaal over wat ik kwam doen.”
Een belangrijke voorwaarde voor vertrouwen en het slagen van therapie is de houding van de therapeut. Het is al vaak in onderzoek aangetoond dat een warme, accepterende houding, een onvoorwaardelijke houding, waarin de cliënt weet dat de therapeut op zijn/haar hand is, het effectiefst werkt. Option-attitudecoaches werken daarom lang en intensief aan hun houding en leggen zich erop toe om zich helemaal goed te voelen over hun cliënt en over zichzelf; om vertrouwen te hebben in het vermogen van de cliënt om er zelf uit te komen en om het beste voor hem te willen; om accepterend te zijn en zonder oordelen te luisteren; om met hun volledige aandacht aanwezig te zijn, zonder zich te laten afleiden door dingen van buitenaf of ongemakkelijkheid over zichzelf of de ander.
Noem eens een voorbeeld…?
Een Option-dialoog loopt een aantal stappen af op weg naar helderheid over je overtuigingen en gevoelens. Een van de eerste vragen is vaak of je een voorbeeld wilt geven. Werken aan de hand van één voorbeeld van wat je wilt onderzoeken lijkt misschien onwennig – we hebben geleerd om juist te generaliseren en te zien waar we dingen nog meer op dezelfde manier doen. Toch helpt het om één voorbeeld nauwkeurig na te gaan. Als je probeert te praten over “altijd” of “overal”, dan moet je in wezen vele voorbeelden tegelijk in je hoofd houden en iedere vraag al die voorbeelden nagaan. Het leuke is ook, dat als je één voorbeeld doorgewerkt en opgelost hebt, andere vergelijkbare voorbeelden ook niet langer dat vervelende gevoel of die verwarring oproepen.
Vertrouwen op je eigen weten
“Werken met Option heeft een omwenteling in me veroorzaakt waar ik een leven lang mee vooruit kan: die van het zelf gaan nadenken en mezelf serieus nemen, zelf verantwoordelijkheid en beslissingsrecht over mijn eigen leven op me nemen. Ik voel me nu krachtiger dan ooit, minder slachtofferig en vol van liefde (en ook vol angst en onzekerheid en falen, maar dat durf ik nu wel recht in de ogen te zien zonder er bang voor te zijn, ook dat mag er zijn). Een heel markant feit: Ik ben sinds een jaar niet meer depressief geweest!!! Dat wilde ik je even vertellen, want dat vind ik tekenend voor de manier waarop ik nu leef.”
De Option-attitudecoach wil je uitnodigen, ook al voel je je nog zo hulpeloos, toch te vertrouwen op je eigen weten. Vandaar dat als je zegt: “Ik weet het niet”, heel vaak de vraag volgt: “en, als je er eens naar zou raden?”, of: “Als je er eens op de één of andere manier op zou kunnen vertrouwen dat je het wél wist?” Vergelijkbaar hiermee is, dat als je vraagt: “Wat moet ik nu doen?”, dat de attitudecoach je in principe geen adviezen zal verstrekken, maar je zal helpen om voor jezelf een antwoord op deze vraag te vinden. “Wat zou je willen doen?” “Hoe voel je je daarbij?” “Is er iets wat je in de weg staat om dat te doen?”
Wat is jouw reden?
Er zijn situaties waarbij ieder zijn eigen gevoel heeft. Maar zelfs al zijn er veel mensen die hetzelfde soort gevoel zouden hebben bij een bepaalde situatie, dan nog gaat de Option-methode er vanuit dat ieder mens een eigen, unieke reden heeft om dat gevoel te hebben. Als er een bal door de ruit vliegt, is de een misschien boos omdat hij zich een ongeluk is geschrokken; de ander is misschien boos omdat oma straks op bezoek komt en dan in de kou moet zitten door het kapotte raam; een derde is misschien boos omdat hij zich al lang ergert aan kinderen die vlakbij huis voetballen en lawaai maken. De Option-attitudecoach vraagt dus naar deze heel eigen reden van jou, met de vraag: “Hoezo voel je je zo in deze situatie?”. Als het niet lukt een antwoord te vinden, vraagt men het op een indirecte manier: “Wat zou er gebeuren als je je niet meer angstig zou voelen?”
“Ik heb heel veel aan de Option-dialogen gehad. Ik kan nu echt gelukkig zijn. Als ik deze gesprekken niet had gehad was ik in januari weer ingeklapt. Nu liet ik dit niet gebeuren. Ik koos voor een nieuw leven, met een nieuwe baan, en ik kreeg wat ik wilde. Ik hoop dat veel mensen net zo ‘rijk’ worden als ik.”
Voorbeeld van een dialoog
Hieronder volgt een voorbeeld van een onderzoeking volgens de Option-methode. Zoals je ziet, is de eerste vraag naar een (voorbeeld)situatie. Vervolgens wordt gevraagd hoe ze zich voelt in deze situatie. Dan komt de vraag waarom ze dit gevoel heeft in deze situatie. En op dat antwoord volgt de vraag waarom ze dat wat ze vertelt, gelooft. Dit voorbeeld is ingekort – alleen het raamwerk van een mogelijke dialoog is weergegeven. Alle omwegen die iemand in het gesprek kan besluiten te bewandelen, zijn hier voor het overzicht even weggelaten.
– Wat wil je onderzoeken?
– Het idee dat ik zo alleen sta.
– Noem eens een situatie waarover je dat idee hebt?
– Nou, bijvoorbeeld, dat mijn vriendin mijn verjaardag vergeten is.
– Wat gebeurde er precies?
– De dag ging voorbij en ik heb niks van haar gehoord, geen kaartje, geen bloemetje, niks.
– Hoe voel je je daarover?
– Eens even kijken – nou verdrietig eigenlijk, eerst was ik wel boos, maar nu voornamelijk verdrietig.
– Hoezo ben je verdrietig over het feit dat je vriendin niets liet horen op je verjaardag?
– Nou ik voel me verlaten, het lijkt alsof ik helemaal niet belangrijk voor haar ben en alsof ze niet om me geeft.
– Hoezo geloof je dat als je geen bloemetje of kaartje krijgt, dat dat betekent dat je niet belangrijk voor haar bent en dat ze niet om je geeft?
– Nee, ik weet dat dat pertinent niet waar is. We delen heel veel en we hebben altijd heel goed contact. Nee, het kan best betekenen dat ze het druk heeft nu of dat ze weer eens verstrooid is. (lacht) -He, dat voelt veel beter! Het gaat dus niet over mij, en dat had ik wel gedacht!
– Heb je het gevoel dat je hier klaar mee bent, of wil je er nog iets aan onderzoeken?
– Nou, er zit nog wel een restje verloren gevoel.
– Prima, waar gaat het restje gevoel over?
– Nou, ik had toch liever gewild dat ze wel aan mijn verjaardag dacht en minder verstrooid was. Want ik zit wel zonder haar op die dag.
– En hoe voel je je nu het toch niet zo is?
– Nou, ik vind het toch een beetje jammer. Ik voel me er toch een beetje bedrukt over.
– We hebben gezien dat je het liever anders wilde, maar hoezo voel je je bedrukt nu het zo is?
– Weet ik niet.
– En als je er eens naar zou raden?
– Ik baal ervan dat dus niet iedereen aan mijn verjaardag denkt.
– En ook al is dat zo, hoezo baal je daarvan?
– Omdat ik dat graag zou willen.
– Wat zou er gebeuren als je je niet bedrukt zou voelen, ook al krijg je in dit geval niet wat je wilt?
– Dan zou het lijken alsof ik het niet belangrijk vind.
– Zeg je nu dat je je bedrukt voelt om te laten zien dat je het wel belangrijk vindt?
– Eigenlijk wel ja.
– Zou je dat ook op een andere manier kunnen laten zien?
– (lacht) Ja natuurlijk! Ik kan het gewoon zeggen. Ik zal haar bellen!
– Hoe voel je je er nu over?
– Veel beter! Dank je wel!
Aan de hand van dit voorbeeld kun je zelf ook eens proberen een Option-dialoog met jezelf te voeren. Je kunt dit het beste schriftelijk doen, of hardop pratend – dat helpt om de vragen te horen en je antwoorden zo duidelijk te formuleren dat de volgende vraag weer gesteld kan worden. Mocht je er niet helemaal uitkomen, dan kun je het natuurlijk ook eerst eens proberen met een ervaren Option-attitudecoach erbij. Dialogen kun je in persoonlijk gesprek doen, of telefonisch, of per e-mail. Deze laatste vorm is vooral populair bij mensen die het druk hebben, of die het prettig vinden om bij het schrijven veel privacy te hebben. Anderen vinden het juist prettig om tegenover iemand te zitten of iemands stem te horen.
Voor meer informatie kun je bellen met Karen Gerritsen, 030-2343437, option@knoware.nl
Ik kan jou niet veranderen – dat kun je alleen zelf.
Ik wil je ook niet veranderen.
Niet in de zin dat je nu ‘verkeerd’ zou zijn.
Wel in de zin dat je een nieuwe mens kunt zijn.
Een gelukkiger mens.
Een mens die de wereld beter aankan.
Die onbevangen anderen tegemoet treedt.
Een harmonieus mens.
Een gelukkiger mens.