Een artikel geschreven voor Innerned

“Ik weet nu dat het een feest kan zijn om aan jezelf te werken, in plaats van een worsteling.”

De Option-methode is een liefdevolle en effectieve vraagtechniek, die je kan helpen helderheid te krijgen of vervelende gevoelens uit de weg te ruimen. De vragen zijn bedoeld om jou uit te nodigen zelf op onderzoek uit te gaan naar de oorzaken van spanning en ontspanning in jezelf. De attitudecoach gaat ervan uit dat jij de meeste informatie hebt over hoe het bij jou zit, en wat jij nodig hebt. Daarom is er geen sprake van wroeten in je verleden, eindeloos moeten vertellen wat de attitudecoach denkt nodig te hebben om jou te helpen, of bepaalde dingen te moeten nalopen om tot verbetering te kunnen komen. Integendeel, de eerste vraag zal zijn: wat wil jij onderzoeken?

De Option-methode laat jou als cliënt of “onderzoeker” zelf aan de leiding. Jij bepaalt waar je over wilt spreken en jij bepaalt exact welk pad je bewandelt tijdens het gesprek. De vragen zijn bedoeld om je in staat te stellen door te gaan met onderzoeken – om je bewuster te worden van hoe jij het doet en welke keuzes jij maakt. In principe volg je een vervelend of gespannen gevoel dat je hebt terug tot de bron – een overtuiging die je ooit hebt aangenomen – en bevraag je de overtuiging zodat er verandering kan ontstaan. je je minder ongelukkig kunt gaan voelen in een situatie die je op zich als heel onwenselijk ervaart.

Citaat: “Ik had gesprekken met een psycholoog omdat ik moeite had met leven. In de loop van de gesprekken dienden zich allerlei thema’s aan. Wat me bevreemdde is dat zij uitkoos welke thema’s belangrijk waren.”

Omdat je zelf de leiding hebt, mag je je vrij voelen om de vraag te beantwoorden of niet, een andere vraag te bedenken, of gewoon door te gaan met praten. Je mag zomaar overgaan op een ander onderwerp of een nieuw voorbeeld als dat jou beter lijkt. Als je vaker dialogen doet, leer je steeds beter om de vragen te horen en te voelen hoe je in jezelf een antwoord kunt zoeken. De aanwezigheid van de luisterende ander, die je niet in de rede valt, maar vragen stelt waar je zelf stopt, kan zorgen dat je verrast bent door wat je zelf allemaal weet te zeggen!

Als je zelf de leiding neemt, geeft dat vrijheid, en een exactere afstemming op wat jij wilt en wat jij nodig hebt. Maar het kan ook als ‘moeilijker’ ervaren worden. Een cliënt zei laatst dat ze bij de meeste therapeuten hun spelletje snel doorhad en ze vervolgens gemakkelijk om de tuin kon leiden en van het lijf kon houden. Nu had ze niets meer om tegen te protesteren – als ze zich nu nog verzette was het tegen het onderzoeken zelf, en ook dat kon ze vrijuit inbrengen in het gesprek en onderzoeken.

“De therapeut die het ziekenfonds vergoedt, denkt dat hij mij moet ‘behandelen’. Ik merk het ook, hij werkt zo hard. Hij probeert hier eens wat, draagt daar wat aan. Ik zie dat hij telkens zijn doel mist. Met al zijn kennis staat hij toch met lege handen. Logisch, vind ik. Hij vergeet mij in te schakelen.”

Een sessie eindigt meestal met een laatste vraag die je, als je dat wilt, kunt gebruiken om zelf door te gaan met onderzoeken.

Jij bent de specialist

De Option-methode gaat ervan uit dat je als mens met name zelf de beste specialist bent op het gebied van jezelf. Dat een ander altijd minder informatie over jou heeft dan jijzelf. Samen met de attitudecoach ga je op onderzoek, ontrafel je moeilijke situaties, en volg je vervelende of verwarde gevoelens terug naar de oorsprong – de keus die je ooit maakte om je ergens slecht bij te voelen omdat je dacht op die manier het beste voor jezelf te zorgen. De Option-methode gaat er dus vanuit dat je goede redenen hebt voor je keuzes in het verleden – maar dat je met meer informatie over jezelf wellicht andere keuzes wilt maken, en dat je je als gevolg daarvan anders kunt gaan voelen.

Ongelukkig zijn is niet verplicht…

“Ik heb geleerd dat geluk niet van buitenaf aan komt waaien maar dat je zelf voor geluk kunt kiezen. Geluk blijkt iets anders te zijn dan ‘iedereen’ denkt. Het is niet zo, dat de een het toevallig wel heeft, en de ander niet!”

Het idee ‘Voor geluk kun je kiezen’, heeft niet te maken met: eigen schuld, dikke bult als je niet gelukkig bent – maar wel met het eigenlijk opluchtende inzicht dat je zelf aan het roer staat, dat je niet machteloos bent overgeleverd aan de gebeurtenissen in je leven en de gevoelens die daar ‘zomaar’ uit voort lijken te komen. In werkelijkheid is het zo dat je, als je goed kijkt, altijd een keuzemoment kunt vinden, een moment waarop je een conclusie hebt getrokken of aangereikt hebt gekregen over die, of een soortgelijke gebeurtenis. Als de conclusie of overtuiging was: als dit gebeurt, is het slecht voor mij, dan kreeg je daar een vervelend gevoel bij. Als de conclusie is: als dit gebeurt, is het goed voor mij, dan krijg je een goed gevoel. In een Option-dialoog ga je op weg om deze overtuigingen op te sporen en te bevragen.

Het gaat er dus niet om dat ongelukkig zijn als ‘slecht’ of als ‘fout’ bestempeld wordt – maar het is niet onvermijdelijk dat je je zo gaat voelen. Als kind word je met een open geest geboren – maar je leert dat je je ongelukkig moet voelen omdat anderen dat zo verwachten: je leert dat je je schuldig moet voelen als je iets kapot maakt, je moet je boos voelen om te laten zien dat je het belangrijk vindt dat iemand iets van jou kapot maakt, je moet je verdrietig voelen om te laten zien dat je om iemand geeft die weggaat. In werkelijkheid zijn deze gevoelens niet verplicht en staan ze zelfs de communicatie over het gebeurde in de weg. Als er een bal door je ruit vliegt, kun je schrikken, boos worden, naar buiten vliegen en schelden. Natuurlijk heb je daar alle recht toe. Maar het hoeft niet. Je kunt je ook afvragen: is het nodig dat ik nu boos word? Kan ik niet gewoon naar buiten gaan en duidelijk vertellen wat ik wil en wat ik verwacht? Wat zou het gevolg zijn in het ene en het andere geval?

Een onvoorwaardelijke houding

“Ik kwam laatst bij een hulpverlener omdat ik het op een bepaald gebied in mijn leven beter wilde hebben. Hij wilde een hartelijke en joviale sfeer doen ontstaan. Hij deed dat door anekdotes te vertellen naar aanleiding van dingen die ik vertelde. Ik kreeg het verlaten gevoel dat hij meer interesse had voor zijn eigen verhalen en hoe grappig hij was, dan dat hij aandacht had voor mijn verhaal over wat ik kwam doen.”

Een belangrijke voorwaarde voor vertrouwen en het slagen van therapie is de houding van de therapeut. Het is al vaak in onderzoek aangetoond dat een warme, accepterende houding, een onvoorwaardelijke houding, waarin de cliënt weet dat de therapeut op zijn/haar hand is, het effectiefst werkt. Option-attitudecoaches werken daarom lang en intensief aan hun houding en leggen zich erop toe om zich helemaal goed te voelen over hun cliënt en over zichzelf; om vertrouwen te hebben in het vermogen van de cliënt om er zelf uit te komen en om het beste voor hem te willen; om accepterend te zijn en zonder oordelen te luisteren; om met hun volledige aandacht aanwezig te zijn, zonder zich te laten afleiden door dingen van buitenaf of ongemakkelijkheid over zichzelf of de ander.

Noem eens een voorbeeld…?

Een Option-dialoog loopt een aantal stappen af op weg naar helderheid over je overtuigingen en gevoelens. Een van de eerste vragen is vaak of je een voorbeeld wilt geven. Werken aan de hand van één voorbeeld van wat je wilt onderzoeken lijkt misschien onwennig – we hebben geleerd om juist te generaliseren en te zien waar we dingen nog meer op dezelfde manier doen. Toch helpt het om één voorbeeld nauwkeurig na te gaan. Als je probeert te praten over “altijd” of “overal”, dan moet je in wezen vele voorbeelden tegelijk in je hoofd houden en iedere vraag al die voorbeelden nagaan. Het leuke is ook, dat als je één voorbeeld doorgewerkt en opgelost hebt, andere vergelijkbare voorbeelden ook niet langer dat vervelende gevoel of die verwarring oproepen.

Vertrouwen op je eigen weten

“Werken met Option heeft een omwenteling in me veroorzaakt waar ik een leven lang mee vooruit kan: die van het zelf gaan nadenken en mezelf serieus nemen, zelf verantwoordelijkheid en beslissingsrecht over mijn eigen leven op me nemen. Ik voel me nu krachtiger dan ooit, minder slachtofferig en vol van liefde (en ook vol angst en onzekerheid en falen, maar dat durf ik nu wel recht in de ogen te zien zonder er bang voor te zijn, ook dat mag er zijn). Een heel markant feit: Ik ben sinds een jaar niet meer depressief geweest!!! Dat wilde ik je even vertellen, want dat vind ik tekenend voor de manier waarop ik nu leef.”

De Option-attitudecoach wil je uitnodigen, ook al voel je je nog zo hulpeloos, toch te vertrouwen op je eigen weten. Vandaar dat als je zegt: “Ik weet het niet”, heel vaak de vraag volgt: “en, als je er eens naar zou raden?”, of: “Als je er eens op de één of andere manier op zou kunnen vertrouwen dat je het wél wist?” Vergelijkbaar hiermee is, dat als je vraagt: “Wat moet ik nu doen?”, dat de attitudecoach je in principe geen adviezen zal verstrekken, maar je zal helpen om voor jezelf een antwoord op deze vraag te vinden. “Wat zou je willen doen?” “Hoe voel je je daarbij?” “Is er iets wat je in de weg staat om dat te doen?”

Wat is jouw reden?

Er zijn situaties waarbij ieder zijn eigen gevoel heeft. Maar zelfs al zijn er veel mensen die hetzelfde soort gevoel zouden hebben bij een bepaalde situatie, dan nog gaat de Option-methode er vanuit dat ieder mens een eigen, unieke reden heeft om dat gevoel te hebben. Als er een bal door de ruit vliegt, is de een misschien boos omdat hij zich een ongeluk is geschrokken; de ander is misschien boos omdat oma straks op bezoek komt en dan in de kou moet zitten door het kapotte raam; een derde is misschien boos omdat hij zich al lang ergert aan kinderen die vlakbij huis voetballen en lawaai maken. De Option-attitudecoach vraagt dus naar deze heel eigen reden van jou, met de vraag: “Hoezo voel je je zo in deze situatie?”. Als het niet lukt een antwoord te vinden, vraagt men het op een indirecte manier: “Wat zou er gebeuren als je je niet meer angstig zou voelen?”

“Ik heb heel veel aan de Option-dialogen gehad. Ik kan nu echt gelukkig zijn. Als ik deze gesprekken niet had gehad was ik in januari weer ingeklapt. Nu liet ik dit niet gebeuren. Ik koos voor een nieuw leven, met een nieuwe baan, en ik kreeg wat ik wilde. Ik hoop dat veel mensen net zo ‘rijk’ worden als ik.”

Voorbeeld van een dialoog

Hieronder volgt een voorbeeld van een onderzoeking volgens de Option-methode. Zoals je ziet, is de eerste vraag naar een (voorbeeld)situatie. Vervolgens wordt gevraagd hoe ze zich voelt in deze situatie. Dan komt de vraag waarom ze dit gevoel heeft in deze situatie. En op dat antwoord volgt de vraag waarom ze dat wat ze vertelt, gelooft. Dit voorbeeld is ingekort – alleen het raamwerk van een mogelijke dialoog is weergegeven. Alle omwegen die iemand in het gesprek kan besluiten te bewandelen, zijn hier voor het overzicht even weggelaten.

– Wat wil je onderzoeken?

– Het idee dat ik zo alleen sta.

– Noem eens een situatie waarover je dat idee hebt?

– Nou, bijvoorbeeld, dat mijn vriendin mijn verjaardag vergeten is.

– Wat gebeurde er precies?

– De dag ging voorbij en ik heb niks van haar gehoord, geen kaartje, geen bloemetje, niks.

– Hoe voel je je daarover?

– Eens even kijken – nou verdrietig eigenlijk, eerst was ik wel boos, maar nu voornamelijk verdrietig.

– Hoezo ben je verdrietig over het feit dat je vriendin niets liet horen op je verjaardag?

– Nou ik voel me verlaten, het lijkt alsof ik helemaal niet belangrijk voor haar ben en alsof ze niet om me geeft.

– Hoezo geloof je dat als je geen bloemetje of kaartje krijgt, dat dat betekent dat je niet belangrijk voor haar bent en dat ze niet om je geeft?

– Nee, ik weet dat dat pertinent niet waar is. We delen heel veel en we hebben altijd heel goed contact. Nee, het kan best betekenen dat ze het druk heeft nu of dat ze weer eens verstrooid is. (lacht) -He, dat voelt veel beter! Het gaat dus niet over mij, en dat had ik wel gedacht!

– Heb je het gevoel dat je hier klaar mee bent, of wil je er nog iets aan onderzoeken?

– Nou, er zit nog wel een restje verloren gevoel.

– Prima, waar gaat het restje gevoel over?

– Nou, ik had toch liever gewild dat ze wel aan mijn verjaardag dacht en minder verstrooid was. Want ik zit wel zonder haar op die dag.

– En hoe voel je je nu het toch niet zo is?

– Nou, ik vind het toch een beetje jammer. Ik voel me er toch een beetje bedrukt over.

– We hebben gezien dat je het liever anders wilde, maar hoezo voel je je bedrukt nu het zo is?

– Weet ik niet.

– En als je er eens naar zou raden?

– Ik baal ervan dat dus niet iedereen aan mijn verjaardag denkt.

– En ook al is dat zo, hoezo baal je daarvan?

– Omdat ik dat graag zou willen.

– Wat zou er gebeuren als je je niet bedrukt zou voelen, ook al krijg je in dit geval niet wat je wilt?

– Dan zou het lijken alsof ik het niet belangrijk vind.

– Zeg je nu dat je je bedrukt voelt om te laten zien dat je het wel belangrijk vindt?

– Eigenlijk wel ja.

– Zou je dat ook op een andere manier kunnen laten zien?

– (lacht) Ja natuurlijk! Ik kan het gewoon zeggen. Ik zal haar bellen!

– Hoe voel je je er nu over?

– Veel beter! Dank je wel!

Aan de hand van dit voorbeeld kun je zelf ook eens proberen een Option-dialoog met jezelf te voeren. Je kunt dit het beste schriftelijk doen, of hardop pratend – dat helpt om de vragen te horen en je antwoorden zo duidelijk te formuleren dat de volgende vraag weer gesteld kan worden. Mocht je er niet helemaal uitkomen, dan kun je het natuurlijk ook eerst eens proberen met een ervaren Option-attitudecoach erbij. Dialogen kun je in persoonlijk gesprek doen, of telefonisch, of per e-mail. Deze laatste vorm is vooral populair bij mensen die het druk hebben, of die het prettig vinden om bij het schrijven veel privacy te hebben. Anderen vinden het juist prettig om tegenover iemand te zitten of iemands stem te horen.

Voor meer informatie kun je bellen met Karen Gerritsen, 030-2343437, option@knoware.nl

Ik kan jou niet veranderen – dat kun je alleen zelf.
Ik wil je ook niet veranderen.
Niet in de zin dat je nu ‘verkeerd’ zou zijn.
Wel in de zin dat je een nieuwe mens kunt zijn.
Een gelukkiger mens.
Een mens die de wereld beter aankan.
Die onbevangen anderen tegemoet treedt.
Een harmonieus mens.
Een gelukkiger mens.